Yarışmalar ve Mimarlık Sempozyumu 2016, “kentsel tasarım yarışmaları” üzerine odaklanacak. Bildiri özetlerinin son gönderilme tarihi, 31 Aralık 2015.
Amaç
Mimarlığın ve ilişkili uzmanlık alanlarının birikiminden en üst düzeyde yararlanma olanağı sağlayan bir yöntem olan ve özellikle kamusal projelerin elde edilmesinde öncelikli olarak başvurulması beklenen yarışmaların, Türkiye’de yeterince yaygın ve etkin bir şekilde kullanıldığı söylenemez. Pek çok nedene bağlı bu eksikliğe rağmen yarışmalar, dönem dönem değişen önem ve etkileri ile Türkiye’de mimarlık gündeminde her zaman önemli bir yer alır. Zamanının mimarlık dinamiklerini izlemek için özel bir alan oluştururlar. Sadece mimarlık dinamiklerini yansıtmakla sınırlı kalmayıp, imar politikalarından, siyasi iradenin kente ve fiziksel çevreye bakışına kadar, pek çok alana dair gözlem yapma olanağı tanıyan bir üretim alanı olarak yarışmalar, bu özellikleriyle zengin bir inceleme ve araştırma potansiyeli sunmaktadır. Sempozyumun amacı da, bu doğrultuda bir düşünce üretme platformu oluşturarak, yarışma ortamının canlanmasına ve gelişmesine katkıda bulunmaktır.
Konu
Kentsel Tasarım Yarışmaları Ekseninde Kent Mekanı / Kentsel Mekan
Yapı veya kentsel çevrelerin elde edilmesinde ve dönüştürülmesinde mimarlık ve ilişkili uzmanlık alanlarının birikimini bir araya getiren düşünme, tartışma ve eleştiri ortamları olarak tasarım yarışmalarının Türkiye’de yeterince yaygın ve etkin bir şekilde benimsendiği söylenemez. Özellikle kamusal projelerin elde edilmesinde öncelikli bir yöntem olması beklenen yarışmalar, her şeye karşın, dönem dönem değişen önem ve etkileri ile Türkiye’nin mimarlık gündeminde önemli bir yer tutar. Güncel mimarlık ortamını izlemek adına fırsat sunmanın yanı sıra yarışmalar imar politikalarından, siyasi iradenin kente ve fiziksel çevreye bakışına kadar, pek çok alana dair gözlem yapma olanağı tanıyan bir üretim alanı, zengin bir inceleme ve araştırma potansiyeli sunar. Sempozyumun amacı, bu doğrultuda bir düşünce ve paylaşım platformu oluşturarak, yarışma ortamının canlanmasına ve gelişmesine katkıda bulunmaktır. Yarışmalar ve Mimarlık Sempozyumu bu kapsamda, “kentsel tasarım yarışmaları” üzerine odaklanacaktır.
Mimarlığın ve ilişkili uzmanlık alanlarının birikiminden en üst düzeyde yararlanma olanağı sağlayan bir yöntem olan ve özellikle kamusal projelerin elde edilmesinde öncelikli olarak başvurulması beklenen yarışmaların, Türkiye’de yeterince yaygın ve etkin bir şekilde kullanıldığı söylenemez. Pek çok nedene bağlı bu eksikliğe rağmen yarışmalar, dönem dönem değişen önem ve etkileri ile Türkiye’de mimarlık gündeminde her zaman önemli bir yer alır. Zamanının mimarlık dinamiklerini izlemek için özel bir alan oluştururlar. Sadece mimarlık dinamiklerini yansıtmakla sınırlı kalmayıp, imar politikalarından, siyasi iradenin kente ve fiziksel çevreye bakışına kadar, pek çok alana dair gözlem yapma olanağı tanıyan bir üretim alanı olarak yarışmalar, bu özellikleriyle zengin bir inceleme ve araştırma potansiyeli sunmaktadır. Sempozyumun amacı da, bu doğrultuda bir düşünce üretme platformu oluşturarak, yarışma ortamının canlanmasına ve gelişmesine katkıda bulunmaktır. Bu yıl üçüncüsü düzenlenen sempozyumun odağında, son dönemde sayıları giderek artan “kentsel tasarım yarışmaları” yer almaktadır.
Son dönemde kamu idaresinin tekelinde, kamuoyuna kapalı karar mekanizmaları içinde, planlama ve tasarım disiplinlerinden çok gayrimenkul ve finans sektörlerinin yönlendirmesiyle geliştirilen kentsel tasarım kararlarının kent ve kentlilerden çok yatırımcı aktörlere yarar sağladığı ortadadır. Kent dinamikleri, yaşam pratikleri, kentlilerin kamusal alandan beklentileri gibi konular üzerinden ele alındığında, kentsel tasarım alanı çok paydaşlı, uzun soluklu, ortak akıl ve uzlaşmaya dayalı bir süreci kaçınılmaz kılmaktadır. Bu noktada kentsel tasarım yarışmaları, yeni kent mekânlarının oluşumunda şeffaf ve katılımcı süreçlerin yaratımı, çok sesli düşünce ortamının kurulumu ve kamu yararını gözeten tasarımların üretimi için fırsatlar sunan bir platform olması nedeniyle önem taşımaktadır. Öte yandan yarışma yönteminde, paydaşlarla diyalog içinde işlemesi gereken bir sürecin sadece yarışmacı kararına bırakılması da özellikle uygulama sürecinde ortaya çıkacak yeni sorunları beraberinde getirmektedir.
Tasarım yarışmaları, sadece yarışmaya konu olan vakaya dair çözüm önerilerinin üretilerek sergilendiği süreçler değildir. Hedefi sadece ideal çözümü bulmak ya da yeni olanı aramak şeklinde de sınırlanamaz. Vaka aracılığı ile ilgili konu üzerine karşıt veya eleştirel düşünceleri de gündeme taşıma ve kamuoyu ile paylaşma imkânı veren üretim süreçleridir. Bu özelliği itibarı ile yarışmalar, tasarımın sorun çözücü, olumlayıcı, estetik, öncü, vb. boyutlarını aştığı ve sözlü/yazılı olarak dile getirilenin ötesine geçerek tasarımın eleştirel bir araca dönüştüğü ortamlara ev sahipliği yapmaktadır. Bu kapsamda sempozyumun amacı, sadece kentsel olgular bağlamında tasarım yarışmalarının değerlendirilmesi değil, aynı zamanda yarışmalar aracılığıyla kentsel olguların ve günümüzde kentsel yapı stoku üretiminin tartışmaya açılması olarak özetlenebilir.
Sempozyum kapsamında bugüne kadar gerçekleşen kentsel tasarım yarışmalarından elde edilen deneyimler doğrultusunda konunun değerlendirilmesi ve bu tür yarışmaların hazırlık sürecinden ilanından uygulama sürecine kadar nasıl kurgulanabileceği – konunun çok paydaşlı diyalog temelli yapısına uygun – üzerine yeni fikirler oluşturulması hedeflenmektedir.
Yarışmalar ve Mimarlık Sempozyumu 2016 ile ilgili ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.